Τι θέλει σήμερα ο ελληνικός λαός…

του Δημήτρη Γιαννακόπουλου

Τι επιζητεί σήμερα ο Ελληνικός λαός; «Ό, τι και χθες: λεφτά και την ησυχία του», σου λένε οι συντηρητικοί. «Ανατροπή του καθεστώτος», σου λένε οι αντίπαλοί τους από αριστερά και από δεξιά, εννοώντας μάλλον διαφορετικά πράγματα, τα οποία βασίζονται και παραπέμπουν σε διαφορετικές αξίες. Όχι ακριβώς! Στην πραγματικότητα η αμφισβήτηση του καθεστώτος από αριστερά και από δεξιά γίνεται στην βάση ενός διαφορετικού κανονιστικού προτύπου: στο μυαλό των αριστερών υπάρχει μια απορρυθμισμένη κοινωνία, που θα πρέπει να επαναρρυθμιστεί σύμφωνα με τις αξίες του ανθρωπισμού, της ισότητας και της ελευθερίας της προσωπικότητας, ενώ στο μυαλό των δεξιών υπάρχει επίσης μια απορρυθμισμένη κοινωνία, που θα πρέπει να ρυθμιστεί με τις παραδοσιακές αξίες του ελληνικού εθνικισμού και στην βάση της ορθοδοξίας και του μιλιταρισμού, δίχως να αποκλείονται οι αρχαιολάτρες που διαμορφώνουν ένα κιτς αμάλγαμα με τους παρτιζάνους της πίστης μας της αγίας!

Άποψη για το τι ζητάει σήμερα ο έλληνας έχει ασφαλώς και η διαπλοκή. «Σταθερότητα και προς ...
θεού, όχι ανατροπή» του καθεστώτος που πτώχευσε και φτωχοποιεί την Ελλάδα! Κυβερνητικό ανασχηματισμό και ανανέωση του πολιτικού προσωπικού από τις εφεδρείες ενός συστήματος που αντικειμενικά κατέρρευσε, αλλά συνεχίζει να ασκεί τον ηγεμονικό του ρόλο, φορώντας το σωσίβιο της συντεταγμένης πτώχευσης που του προσέφερε η τρόικα, έτσι ώστε να μην υπάρξει σοβαρή κρίση στην ευρωπαϊκή διακυβέρνηση και το διεθνές τραπεζικό σύστημα.

Μεταξύ αυτών των απόψεων υπάρχει και μια ποικιλία άλλων, που εκφράζονται μέσω δογματικών εμμονών. Κάποιοι επιζητούν τον εξανδραποδισμό και την απόλυση των δημοσίων υπάλληλων. Κάποιοι άλλοι την αντικατάσταση των εργαζομένων από τους άνεργους. Κάποιοι τρίτοι τον εξοβελισμό των «40+», έτσι ώστε να βολευτούν οι «40-». Κάμποσοι την κρατικοποίηση των μέσων παραγωγής, ενώ άλλοι την ιδιωτικοποίηση ακόμα και του αέρα που αναπνέουμε… εκτός από το νερό, το οποίο πιστεύουν ότι  αν ιδιωτικοποιηθεί θα αποκτήσει επιτέλους μεγάλη αξία και δεν θα σπαταλιέται! Είπαμε, το βίτσιο του νεοφιλελεύθερου είναι η διαμεσολάβηση μεταξύ παραγωγού και τελικού καταναλωτή. Αναζητεί πηγές ο άνθρωπος αυτός για να πλουτίσει. Και πιστεύει πως αν όλοι κάνουμε το ίδιο, ο κόσμος θα πάει μπροστά επειδή διαρκώς θα ανακαλύπτονται νέες πηγές. Μόλις τις ανακαλύψουν βάζουν μπροστά το σχέδιο κατάκτησης και εκμετάλλευσής τους προς δόξα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, που έτσι παύει να είναι αμιγώς ιδιωτική και γίνεται πολεμική επιχείρηση υπό την ηγεσία κάποιας ελίτ εναντίον ενός εσωτερικού ή ενός εξωτερικού εχθρού. Πρόκειται γι’ αυτούς που στο πλαίσιο του «ο θάνατός σου η ζωή μου» βάζουν ή στέλνουν άλλους να σκοτωθούν για την … κατάκτηση των πηγών! Το παράδοξο στην τελευταία περίπτωση είναι πως πάντοτε αυτοί οι «βιτσιόζοι των πηγών» συμπολίτες μας θεωρούν πως αποτελούν την επιτομή του εκσυγχρονισμού και της προοδευτικότητας, ενώ στην πραγματικότητα αποτελούν απομεινάρια της πιο βάρβαρης εποχής που, ενώ όλο μοιάζει να αποτελεί ιστορικό αναχρονισμό, όλο και κάποιοι προσβλέπουν σε αυτήν ως το πλέον ρεαλιστικό και ανθηρό μέλλον!

Σαχλαμάρες, αναγνώστη μου! Αυτό που θέλει ο ελληνικός λαός είναι εκείνο που «θέλει» η ιστορική εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας, αλλά δεν ξέρει ο ίδιος ο λαός, επειδή αυτοί που τον διδάσκουν τι θέλει ή τι μπορεί να θέλει, ή τι πρέπει να θέλει, δεν έχουν συμφέρον να το αρθρώσουν πολιτικά. Ωστόσο υπάρχουν κάποιοι από την φιλελεύθερη αριστερά που δεν θα είχαν πρόβλημα – το αντίθετο – να το πουν, μόνον που αυτοί δεν ξέρουν πως να το πουν, ή φοβούνται πως τελικά έτσι υπάρχει περίπτωση να ζημιωθούν και οι ίδιοι στον βαθμό που εντάσσονται στην διαδικασία συντεταγμένης πτώχευσης, την οποία επιχειρούν να χρησιμοποιήσουν ως πηγή για την δική τους κοινωνικοπολιτική άνοδο.

Η ιστορική εξέλιξη της Ελλάδας δεν απαιτεί κανενός είδους σταθερότητα του καθεστώτος διακυβέρνησής της, αλλά επιστροφή στην ομαλότητα. Λες η διαπλοκή να μην γνωρίζει την λέξη ομαλότητα και αντί αυτής χρησιμοποιεί την λέξη σταθερότητα; Την γνωρίζει, φίλε μου, αλλά πώς θα μπορούσε να την χρησιμοποιήσει; Για φαντάσου, αντί για σταθερότητα να σου μίλαγε σήμερα για ομαλότητα, εννοώντας και αποτυπώνοντας μία απολύτως ανώμαλη κατάσταση γενικευμένης απορρύθμισης στην Ελλάδα!

Η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική από αυτήν που εμφανίζεται, μόνον που παρόλα αυτά στην φάση αυτή της κρίσης, ολοένα και περισσότεροι έλληνες νοιώθουν τι πραγματικά θέλουν, δίχως να τους δίνεται η ευκαιρία πολιτικά να το εκφράσουν, ή δίχως να είναι οι ίδιοι ώριμοι πολιτικά να το κατανοήσουν γνωσιολογικά και να το αρθρώσουν ερμηνευτικά και ως Κοινωνικό Ζήτημα. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 υπήρξε στην Ελλάδα μία διαδικασία προσβολής της κανονικότητας. Η υπόθεση αυτή εξελίχθηκε κοινωνικά και πολιτικά, με τάσεις πλήρους απορρύθμισης μετά το 2000 και κορυφώθηκε με την Ολυμπιάδα και τις κυβερνήσεις που ακολούθησαν μέχρι την πτώχευση. Την περίοδο αυτή στην Ελλάδα υπήρξε κλονισμός, αμφισβήτηση και εκχυδαϊσμός των κλασικών προτύπων ζωής, ενώ η κοινωνική ευημερία συνδέθηκε ακριβώς με την περιφρόνηση όλων εκείνων των κοινωνικών αξιών που δομούν την ομαλότητα και διασφαλίζουν την κοινωνική συνοχή σε μια κοινωνία. Η εμφανιζόμενη σχετικά υψηλή συνοχή της ελληνικής κοινωνίας κατ’ αυτήν την περίοδο στηρίχτηκε στην αυξημένη ικανότητα κατανάλωσης και στην μυθοπλαστική διάσταση της ταχύτατα αναπτυσσόμενης αγοράς και μόνον.

Έτσι η κοινωνική απορρύθμιση που συνοδεύτηκε από την ύβρι εναντίον του ομαλού, το οποίο δομείτο στη βάση της νεωτερικότητας, του μοντερνισμού και του εκβιομηχανισμού, άρχισε ταχύτατα να γίνεται κανόνας. Τα κλασικά πρότυπα της ομορφιάς, της ικανότητας, όλων των ειδών των κοινωνικών σχέσεων (και ασφαλώς των οικογενειακών), του ταλέντου και της επιδεξιότητας, των ιδανικών χαρακτηριστικών της ατομικότητας, της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής επιτυχίας, της ανταγωνιστικότητας και της ποιότητας στην παραγωγή έργου, όχι απλώς κλονίστηκαν, αλλά πρώτα ρευστοποιήθηκαν και μετά απαξιώθηκαν σε όλους σχεδόν τους κλάδους άρθρωσης της ανθρώπινης δραστηριότητας στην Ελλάδα.

Το νέο «πρότυπο» σε αυτήν την διαδικασία προσβολής των προτύπων, διαμορφώθηκε ως κυρίαρχο μήνυμα από τα ΜΜΕ στην Ελλάδα, τα οποία από τον δημοσιογράφο – εκδότη πέρασαν στον διαπλεκόμενο επιχειρηματία – εκδότη. Εκεί συνέβη η απόλυτη απορρύθμιση με διπλή έννοια: discursive και non-discursive. Στο κρίσιμο αυτό πεδίο για την διαμόρφωση του τρέχοντος πολιτισμού και των κοινωνικών τάσεων, διαδραματίστηκε η πλήρης ανατροπή της κλασικής νεωτερικότητας, του κλασικού μοντερνισμού και των κλασικών κοινωνικών σχέσεων με αστικούς και βιομηχανικούς όρους. Ως χαρισματική ιδιαιτερότητα χαρακτηρίστηκε κάθε «ελαττωματικό», κάθε ανεπαρκές και πρόχειρο και το εμφατικά απολιτικό και ακανόνιστο. Φτάσαμε οι «αδυναμίες» σε όλους τους τομείς και όλες τις εκφάνσεις τους, να προβάλλονται ως ιδιαίτερες δυνατότητες και προσόντα, που συνθέτουν αυθεντικότητα και την μοναδικότητα που … πουλάει!

Σήμερα, που η οικονομική φούσκα η οποία αποτέλεσε την non-discursive βάση αυτού του είδους της κοινωνικής απορρύθμισης στην Ελλάδα έσκασε και η ελληνική κοινωνία περιδινείται σε μία discursive άβυσσο, συμβαίνει το παράδοξο η απορρύθμιση να θεωρείται ομαλότητα και ο ελληνικός λαός να καλείται να υποστηρίξει μία μορφή σταθερότητας, η οποία αποτέλεσε την οντολογία και τον αιτιατό μηχανισμό μίας κοινωνικοοικονομικής απορρύθμισης που κατέληξε στην πτώχευση και φτωχοποίηση!

Πιστεύω πως ο ελληνικός λαός άρχισε να αισθάνεται, δίχως δυστυχώς να μπορεί να κατανοήσει βαθύτερα, πως η ομαλότητα που επιθυμεί είναι αντίθετη με την σταθερότητα ενός καθεστώτος απορρύθμισης και δοξασμού του απολιτικού και του ακανόνιστου. Ομαλότητα «τεχνοκρατικού» και μη πολιτικού τύπου, σαν αυτήν που δοξάζεται καθημερινά από την κυρίαρχη πολιτική αφήγηση των ΜΜΕ στην Ελλάδα, δεν υπάρχει. Η ομαλότητα είναι μία ηθική και πολιτική έννοια που ορίζει την κοινωνική εξέλιξη, ή αν προτιμάτε, την κοινωνική πρόοδο. Και για την Ελλάδα ομαλότητα κατ’ αρχήν και γενικά σημαίνει ανατροπή του καθεστώτος απορρύθμισης της ύστερης μεταπολίτευσης του 1974. Από εκεί και έπειτα αρχίζει μιας άλλης τάξεως και άλλης μορφής συζήτηση για το είδος αυτής της ομαλότητας. Ένας δημόσιος διάλογος, μία αντιπαράθεση με την έννοια του πολιτικού αγωνισμού – όπως κατά καιρούς έχω ορίσει – για την μορφή των νέων κοινωνικών προτύπων, των δημοκρατικών θεσμών, των κανόνων και της κανονικότητας στην ελληνική κοινωνία, στην αγορά, στην παραγωγή, στην παιδεία, στην εκπαίδευση και στα ΜΜΕ.

Πιστεύω πως πλέον οι ελληνίδες και οι έλληνες βρίσκονται σε αναζήτηση ενός «θα πρέπει», το οποίο δεν έχει σχέση με τα must και in που οδήγησαν στην απορρύθμιση της ύστερης μεταπολίτευσης. Στον βαθμό που το συνειδητοποιήσουν θα φροντίσουν να απαλλαγούν από τα «πρότυπα» της απορρύθμισης, που αποτέλεσαν την σημειολογία μίας καθημερινότητας που δόξασε την διαστροφή, την χυδαιότητα, την απολιτικότητα, την διαφθορά και την διαπλοκή και νομιμοποίησε κοινωνικά και πολιτικά το σκάνδαλο, τους σκανδαλιάρηδες και την επιτηδευμένη εκκεντρικότητα. Δεν μιλώ, φίλε μου, για επιστροφή στην ομαλότητα, αλλά για έναν πολιτικό δρόμο ορισμού μίας ομαλότητας στην Ελλάδα, που θα υπηρετεί τα δύο τρίτα της κοινωνίας, «αποστρεφόμενη» και περιθωριοποιώντας τις πολιτικές, το μάρκετινγκ, τα σύμβολα, τις φάτσες και «τα οπίσθια» – που τόσο πολύ μας έδειχναν την τελευταία 20ετία – οι νεο-μοντερνιστές με την επαρχιώτικη κουλτούρα, που φόρεσαν «το επώνυμο» και υιοθέτησαν χολιγουντιανό στιλάκι για να διασκεδάσουν την παθολογία τους, την ανεπάρκειά τους, τις φοβίες τους και τον διεστραμμένο, υπερφίαλο χαρακτήρα τους! Εάν δεν σφάλω και πράγματι ο έλληνας θέλει να επιστρέψει η ομαλότητα στην χώρα μας, νομίζω ότι ήρθε ο καιρός να λογαριαστεί πολιτικά με τους πάτρωνες και πελάτες ενός κοινωνικού λειτουργισμού που προσέδωσε στην κοινωνική απορρύθμιση απατηλά χαρακτηριστικά σταθερότητας.

Από ΣΕΙΣΑΧΘΕΙΑ - Ε.ΠΑ.Μ.