Πως θα σταματήσει η εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές;

του Νίκου Αναστασιάδη μέλους της Επιτροπής Αγώνα Θεσσαλονίκης ενάντια στην εξόρυξη χρυσού 

[το άρθρο αυτό θα δημοσιευτεί σε τρεις συνέχειες, λόγω του μεγέθους του. Σήμερα δημοσιεύουμε το πρώτο μέρος]

Οι προεκλογικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ για «ακύρωση των συμβάσεων για εξορύξεις χρυσού στη Βόρεια Ελλάδα»[1] δημιούργησαν προσδοκία στο κίνημα στις Σκουριές ότι μετά τις εκλογές θα έχουμε αλλαγή πορείας και θα υπάρξει πολιτική παρέμβαση που θα σταματούσε την «επένδυση» της Eldorado Gold. Οι πρώτες κινήσεις όμως τις κυβέρνησης, με κάποιες δευτερεύουσας σημασίας νομικές οχλήσεις ...
της εταιρίας, και το γεγονός ότι τα έργα συνεχίζουν εντατικά, δημιουργούν προβληματισμό και ανοίγουν και πάλι τη συζήτηση «πως θα διώξουμε την Eldorado».

Διολίσθηση σε αδιέξοδο

Η κυβέρνηση φαίνεται να υιοθετεί μια στρατηγική που μπορεί να συνοψιστεί ως εξής:

δεν συγκρουόμαστε με την εταιρία καταγγέλλοντας τη σύμβαση, αλλά προσπαθούμε να βρούμε τις παρανομίες της και εφαρμόζοντας τους νόμους δεν θα είναι πια συμφέρον για αυτή να συνεχίσει την επένδυση και θα φύγει.

Πολύ χαρακτηριστικά ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Τσιρώνης σε πρόσφατη συνέντευξη του δήλωσε

«η εταιρία συναντήθηκε μαζί μας, μιλήσαμε, τους εξηγήσαμε ότι εμείς δεν έχουμε καμία ιδεοληψία και καμία προκατάληψη απέναντι σε καμία ιδιωτική δραστηριότητα απλά θέλουμε να τηρείται ο νόμος»[2].

Αυτή η λογική αρχικά σε πολλούς φάνηκε καλή. Γιατί να συγκρουστούμε με την εταιρία αν υπάρχει πιο εύκολος τρόπος να τη σταματήσουμε; Ο χρόνος όμως περνάει και μπορούμε τώρα να κάνουμε έναν πρώτο απολογισμό. Η κυβέρνηση ανακάλεσε 2 επιμέρους άδειες τις εταιρίας, μια για την υλοτόμηση του Λάκκου Καρατζά (όπου σχεδιάζεται να γίνει η τεχνητή λίμνη απόθεσης τελμάτων) και μια για την δόμηση του εργοστασίου εμπλουτισμού.

Στην πρώτη περίπτωση η άδεια βρέθηκε «νόμιμη» και επέστρεψε στην εταιρεία (παρόλο που μετά τον χαμό που έγινε το Δασαρχείο Αρναίας πήρε εντολή να καθυστερήσει την επίδοση της πίσω στην εταιρεία).

Στην δεύτερη περίπτωση η εταιρεία βρίσκει προφάσεις να προχωράει τα έργα, με την δικαιολογία ότι δεν χτίζει το εργοστάσιο, αλλά κάνει εργασίες προετοιμασίας. Όποιος έχει δει τις φωτογραφίες βέβαια δεν έχει καμιά αμφιβολία για το πόσο κοροϊδία είναι αυτό[3]. Αλλά και γενικώς, με βάση τις αναφορές των κατοίκων της Μεγάλης Παναγιάς (το χωριό τους είναι ακριβώς από κάτω από τις Σκουριές) τα έργα κατασκευής, αποψίλωσης αλλά και το σκάψιμο του λάκκου για να ξεκινήσει η εξόρυξη προχωράνε πυρετωδώς [4]. Η λογική του «ελέγχου της νομιμότητας» λοιπόν έχει ήδη δείξει τα όρια της.

Μήπως όμως είμαστε βιαστικοί; Μήπως αυτή η τακτική αποδώσει αργότερα;

Δεν είναι μόνο η εμπειρική παρατήρηση που μας κάνει να πιστεύουμε ότι με αυτή τη λογική η κυβέρνηση βαδίζει σε αδιέξοδο. Υπάρχουν και γενικότερα προβλήματα.

Ότι είναι νόμιμο δεν είναι και ηθικό

Κατ’ αρχήν πρέπει να πούμε ότι η τήρηση της νομιμότητας αφορά τους ψηφισμένους νόμους των προηγούμενων κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.

Οι κυβερνήσεις αυτές ψήφισαν μια σειρά περιβαλλοντοκτόνων νόμων, νόμων που είναι πολλές φορές φωτογραφικοί και σαφώς υπέρ των εκάστοτε επιχειρηματικών συμφερόντων. Θα είμαστε ικανοποιημένοι με την τήρηση αυτών των νόμων; Θα είμαστε ικανοποιημένοι με μια επένδυση που θα είναι «κοινωνικά και περιβαλλοντικά ευαίσθητη» και παρόλα αυτά θα ξεκοιλιάζει τα βουνά;

Οι νόμοι εξάλλου εμπεριέχουν το στοιχείο της ερμηνείας. «Έχουνε παράθυρα για να αερίζονται» όπως έλεγε ένας καλλιτέχνης που παλιά ήταν προοδευτικός.

Τι θα γίνει αν υπάρχουν διαφορετικές νομικές απόψεις για μια σειρά από θέματα και η κυβέρνηση μπει σε μια μακρόχρονη διαδικασία νομικών αντιπαραθέσεων με την εταιρία; Μέχρι τα δικαστήρια να τελεσιδικήσουν η υπόθεση μπορεί να έχει ήδη κριθεί στην πράξη. Δηλαδή μέχρι να παρθούν οι τελικές αποφάσεις τα έργα μπορεί να έχουν προχωρήσει τόσο πολύ που να έχει γίνει μη αναστρέψιμη καταστροφή. Και μετά θα ανοίξει ο δρόμος για μια «διαπραγμάτευση» στη βάση τετελεσμένων γεγονότων. Αυτό έχει ήδη γίνει με το The Mall στην Αθήνα, που μετά από μια δεκαετία κρίθηκε αυθαίρετο, αλλά προκειμένου να μην γκρεμιστεί ζητήθηκαν κάποιες «διορθωτικές» παρεμβάσεις και ένα συμβολικό πρόστιμο…[5]

Επιπλέον, η δικαστική διαμάχη για τη νομιμότητα ή όχι του έργου μας σέρνει να παίξουμε ένα παιχνίδι σε ξένο γήπεδο.

Όλοι γνωρίζουμε πόσο «ανεξάρτητη» είναι η δικαιοσύνη, και αρκεί μόνο να θυμίσουμε τις τελευταίες αποφάσεις της για Παπακωσταντίνου, Κασιδιάρη, Θέμο Αναστασιάδη από τη μία και από την άλλη τις αποφάσεις-εξπρές που κήρυξαν παράνομη την πρόσφατη απεργία στη Vodafone.

Το πώς χειρίστηκε η δικαιοσύνη τις υποθέσεις τους κινήματος, από τις αποφάσεις του ΣτΕ μέχρι τις κατηγορίες για τους διωκόμενους θα έπρεπε να μας έχει οδηγήσει να βγάλουμε συμπεράσματα. Αν αποδεχτούμε αυτό το γήπεδο, δεσμευόμαστε να αποδεχτούμε και το αποτέλεσμα, που μπορεί κάλλιστα να είναι υπέρ της εταιρίας. Πως; Μα με κάποιες «υποχωρήσεις» από την πλευρά τους, που μπορεί να τους στοιχίσουν κάποιο παραπάνω κόστος από τα υπερκέρδη τους, αλλά θα τους επιτρέψουν να προχωρήσουν.

Υπάρχει βέβαια και το ερώτημα: αν κάθε κυβέρνηση το μόνο που έκανε ήταν να τηρήσει την νομιμότητα των νόμων των προηγούμενων κυβερνήσεων, τι νόημα έχει η πολιτική αλλαγή;

Αν κάθε κυβέρνηση το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να διαχειριστεί καταστάσεις μέσα στο πλαίσιο που όρισαν οι προηγούμενες, δεν θα είχε νόημα να τις αλλάζουμε. Η κυβέρνηση μπορεί και πρέπει να νομοθετήσει, έχει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία να το κάνει, έχει την κοινωνική νομιμοποίηση και έχει υποχρέωση να προστατέψει την χώρα από μια καταστροφή εθνικών διαστάσεων. Κάθε καθυστέρηση όχι μόνο ευνοεί την εταιρία αλλά οδηγεί και στην απαξίωση της κυβέρνησης που ήρθε στην εξουσία στη βάση της προτεραιότητας των συμφερόντων του λαού.

Θα τους «ταράξουμε στη νομιμότητα»;

Και μια ιστορική παρατήρηση που ίσως βοηθήσει. Η φράση «θα σας ταράξουμε στη νομιμότητα» έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, θέλοντας να δείξουν ότι η Αριστερά θα χρησιμοποιήσει την εφαρμογή των νόμων ενάντια στο σύστημα.

Η φράση αυτή προήλθε από έναν διάλογο το 1962[6]. Ο τότε ηγέτης της Αριστεράς (ΕΔΑ) Ηλίας Ηλιού επισκέφτηκε τον υπουργό της κυβέρνησης Καραμανλή, Κ. Τσάτσο, για να διαμαρτυρηθεί για τις επιθέσεις δεξιών και παρακρατικών σε φοιτητές. Εκείνος τότε του είπε: «Ηλία, δεν έχουμε άλλο τρόπο. Θα σας ταράξουμε στο ξύλο» και ο Ηλιού του απάντησε: «Και εμείς θα σας ταράξουμε στη νομιμότητα».

Λίγα χρόνια αργότερα, το σύστημα στην Ελλάδα επέλεξε να θεσμοθετήσει το «ξύλο» εγκαθιδρύοντας την δικτατορία στην Ελλάδα, ενώ οι ηγέτες της Αριστεράς πιάστηκαν κυριολεκτικά στην ύπνο (μερικοί από αυτούς με τις πιτζάμες…).

Όταν κάποιος σου επιτίθεται με βαρύ πυροβολικό δεν απαντάς με πυροτεχνήματα… 

 

[1] Απόφαση 1ου Συνεδρίου ΣΥΡΙΖΑ. Περισσότερα δες εδώ: http://www.xekinima.org/arthra/view/article/ti-ebgale-i-kalpi-gia-tis-skoyries/ 
[2] https://www.youtube.com/watch?v=R-8OnPXX0-0#t=1311
[3] http://antigoldgr.org/blog/2015/03/31/agkyria-ergostasiou/ 
[4] http://epitropiagonapanagias.blogspot.gr/2015/03/video.html#more
[5] http://www.thepressproject.gr/article/56470[6] http://www.huffingtonpost.gr/2015/01/23/politiki-ilias-iliou_n_6532364.html

Πηγή:  "ΞΕΚΙΝΗΜΑ"