Τι σημαίνει η στήριξη Ομπάμα στην κυβέρνηση Τσίπρα;

του Δημήτρη Καζάκη

Την Κυριακή 1/2 ο Ομπάμα βγήκε με δηλώσεις του στο CNN και παρείχε ανοιχτή στήριξη στην κυβέρνηση Τσίπρα. Όχι για τη διαγραφή χρέους, αλλά για να σταματήσει, υποτίθεται, η λιτότητα και η συμπίεση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Ας δούμε τι είπε.

"Δεν μπορούμε να συνεχίσει κανείς να συμπιέζει τις χώρες που βρίσκονται καταμεσής της ύφεσης. Σε κάποιο σημείο θα πρέπει να υπάρξει μια στρατηγική ανάπτυξης για να μπορέσουν να ξεπληρώσουν τα χρέη τους να εξαλειφθούν ορισμένα από τα ελλείμματά τους," είπε ο Ομπάμα.

Ο ίδιος δήλωσε ότι η Αθήνα θα πρέπει να αναδιαρθρώσει την οικονομία της για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της, "αλλά είναι πολύ δύσκολο να δρομολογήσει κανείς αυτές τις αλλαγές, αν το επίπεδο ζωής των ανθρώπων έχει υποστεί πτώση κατά 25%. Στην πάροδο του χρόνου, τελικά το πολιτικό σύστημα, η κοινωνία δεν μπορεί να το υποστηρίξει."

Ο Ομπάμα εξέφρασε την ελπίδα ότι θα επιτευχθεί μια συμφωνία έτσι ώστε η Ελλάδα να μπορεί να παραμείνει στην ευρωζώνη, λέγοντας, ότι "νομίζω ότι θα απαιτήσει συμβιβασμούς από όλες τις πλευρές."

"Γενικότερα, είμαι ανήσυχος για την ανάπτυξη στην Ευρώπη", πρόσθεσε. Είπε δημοσιονομική σύνεση και διαρθρωτικές αλλαγές είναι σημαντικές για πολλές χώρες της ευρωζώνης, αλλά "αυτό που έχουμε μάθει από την εμπειρία των ΗΠΑ... είναι ότι ο καλύτερος τρόπος για να μειωθούν τα ελλείμματα ...
και να αποκατασταθεί η δημοσιονομική σταθερότητα είναι η ανάπτυξη. Και όταν έχεις μια οικονομία που βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, πρέπει να υπάρχει μια στρατηγική για την ανάπτυξη και όχι απλά μια προσπάθεια να αποσπάσουν όλο και περισσότερα από έναν πληθυσμό που πληγώνεται όλο και χειρότερα."

Τόσο ο κατευθυνόμενος αμερικανικός και διεθνής τύπος, όσο και η προπαγάνδα εντός Ελλάδας, εμφάνισε τις δηλώσεις του Ομπάμα ως έμμεση πλην ευθεία στήριξη της κυβέρνησης Τσίπρα στον κοινό υποτίθεται αγώνα ενάντια στην λιτότητα. Το ίδιο λίγο ως πολύ μας είπαν και από την ίδια την κυβέρνηση Τσίπρα, η οποία δεν μπόρεσε να κρύψει τη χαρά της.

Είναι ο Ομπάμα εναντίον της λιτότητας;

Το πρώτο ερώτημα που πρέπει να μας απασχολήσει είναι το εξής: Είναι όντως ο Ομπάμα εναντίον της λιτότητας; Όταν μιλά ο Ομπάμα για λιτότητα, εννοεί το ίδιο πράγμα που καταλαβαίνει ο μέσος εργαζόμενος; Δηλαδή τη συμπίεση των αμοιβών του και τη διάλυση του λεγόμενου κοινωνικού κράτους;

Αν ναι, όπως θέλει να πιστέψουμε η κυβερνητική ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τα παπαγαλάκια, τότε μπορεί κάποιος να μας εξηγήσει πώς γίνεται και στις ΗΠΑ του Ομπάμα η ζωντανή εργασία, δηλαδή ο μέσος εργαζόμενος έχει υποστεί μεγαλύτερη συμπίεση απ' ότι ο μέσος Ευρωπαίος εργαζόμενος; Ας δούμε τα στοιχεία επιγραμματικά από την ετήσια έκθεση του Economic Policy Institute, το οποίο εκδίδει κάθε χρόνο από το 1988 The State of Working America (Η Κατάσταση της Εργαζόμενης Αμερικής) και συνιστά την πιο έγκυρη καταγραφή της κατάστασης των εργαζομένων των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία το μέσο οικογενειακό εισόδημα ήταν 6% χαμηλότερο το 2010 από ό,τι το 2000. Όλες οι προβλέψεις εκτιμούν ότι η ανεργία θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα για πολλά ακόμη χρόνια, γεγονός που υποδηλώνει ότι τυπικά οι Αμερικανοί είναι έτοιμοι για μια ακόμα χαμένη δεκαετία. Για παράδειγμα, τα εισοδήματα των οικογενειών του μέσου επιπέδου εισοδήματος το 2018 θα είναι βρισκόνται σε χαμηλότερα επίπεδα του 2000.

Σήμερα οι ΗΠΑ μπορεί επίσημα να εμφανίζουν ανεργία στο 5,6%, αλλά η αλήθεια είναι ότι ποτέ άλλοτε στην ιστορία τους δεν υπήρχα τόσοι πολλοί εργαζόμενοι που έχουν παραιτηθεί από την αναζήτηση της εργασίας, ή δουλεύουν μόνο για λίγες ώρες την εβδομάδα. Αν πάρουμε υπόψη μας τα δεδομένα αυτά, τότε η πραγματική ανεργία φτάνει και μερικές φορές ξεπερνά το 20%.

Όμως ακόμη κι όταν ο μέσος Αμερικάνος διαθέτει πλήρη απασχόληση, μόλις και μετά βίας τα βγάζει πέρα. Το 50% των εργαζομένων αμοίβεται με το βασικό ωρομίσθιο κι αυτό δεν τους επιτρέπει να υποστηρίξουν ούτε καν τις βασικές δαπάνες μιας οικογένειας με αποτέλεσμα να καλπάζει το ιδιωτικό χρέος όσο πουθενά αλλού στον κόσμο.

Επιστροφή στις ανισότητες του 1920

Ποτέ άλλοτε οι ΗΠΑ δεν είχαν τόση φτώχεια και τόσους ανασφάλιστους όσους σήμερα. Η άνοδος των τελευταίων ετών του ΑΕΠ των ΗΠΑ, βασίστηκε πρωτίστως στην ενίσχυση της κερδοσκοπίας στις χρηματαγορές με κάθε μέσο και τρόπο, στον επεκτατισμό και τους πολέμους. Κάτι που, όπως είναι φυσικό, μεταφράστηκε σε μια εντυπωσιακή εκτίναξη της εισοδηματικής και κοινωνικής ανισότητας.

Σε μια πρόσφατη σχετική μελέτη για την ανισότητα του πλούτου στις ΗΠΑ (http://gabriel-zucman.eu/files/SaezZucman2014.pdf) εκτιμάται το εξής: "Η ανισότητα πλούτου, αποδεικνύεται, ακολούθησε μια θεαματική εξέλιξη σε σχήμα U κατά τα τελευταία 100 χρόνια. Από τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930 μέσα από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 υπήρξε μια σημαντική πρόοδος εκδημοκρατισμού του πλούτου. Η τάση αυτή αναστρέφεται, με το μερίδιο του συνολικού πλούτου των νοικοκυριών που ανήκουν στην κορυφή  του 0,1% αυξάνεται σε 22% το 2012 από 7% στα τέλη του 1970."

Η μελέτη αποδεικνύει ότι το 0,1% του πληθυσμού, που περιλαμβάνει 160.000 οικογένειες διαθέτουν τόσο πλούτο, όσο 145 εκατ. οικογένειες στις ΗΠΑ. Ενώ η εισοδηματική ανισότητα σήμερα στις ΗΠΑ δεν ήταν ποτέ χειρότερη από την εποχή της δεκαετίας του 1920, η οποία τελικά γέννησε τη Μεγάλη Ύφεση και το κραχ του 1929-33.

Ποιό είναι το ζητούμενο για τον Ομπάμα;

Επομένως, τι εννοεί λιτότητα ο Ομπάμα; Το πρόβλημά του βρίσκεται στη σφιχτή δημοσιονομική πολιτική που ακολουθεί η ΕΕ. Από το Νοέμβριο του 2008 οι ΗΠΑ προσπαθούν να σβήσουν τη φωτιά της ύφεσης και να επανεκκινήσουν την οικονομία δημιουργώντας τεράστιες ποσότητες χρήματος από το τίποτα. Στα τέλη του 2014 η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει σπαταλήσει πάνω από 4,2 τρις δολάρια για να αγοράσει κυρίως τίτλους χρέους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης (2,5 τρις δολάρια) και ενυπόθηκους τίτλους (1,7 τρις δολάρια) από τις τράπεζες. Αυτή η πολιτική ονομάστηκε ποσοτική χαλάρωση.

Παράλληλα το αμερικανικό κράτος ακολούθησε εκτεταμένη ελλειμματική πολιτική του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού για την ενίσχυση των τραπεζών και των μονοπωλιακών ομίλων με αποτέλεσμα να εκτιναχθεί το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ. Το 2008 βρισκόταν γύρω στα 9 τρις δολάρια ή 68% του ΑΕΠ, ενώ τώρα έχει ξεπεράσει τα 18 τρις δολάρια, ή το 105% του ΑΕΠ των ΗΠΑ.

Τι τροφοδότησαν όλα αυτά τα τρις δολαρίων; Τις τεράστιες περιουσίες, που έγιναν ακόμη πιο εκτρωματικά τεράστιες μέσα από τον ιμπεριαλιστικό επεκτατισμό των ΗΠΑ παγκόσμια. Αυτό εξασφάλισε μια εικονική εν πολλοίς και ασθενική άνοδο του ΑΕΠ, αλλά η οικονομία παρέμεινε να βασανίζεται από όλα τα διαρθρωτικά γνωρίσματα της ύφεσης.

Όταν ο σκύλος κυνηγά την ουρά του

Η διοίκηση των ΗΠΑ έχει εγκλωβιστεί σ' έναν φαύλο κύκλο. Ο πακτωλός χρήματος μετασχηματίζεται μέσω κυρίως της κερδοσκοπίας των χρηματαγορών σε όλο και μεγαλύτερες περιουσίες. Η κερδοσκοπία όμως στις αγορές κεφαλαίου απορροφά όλο και περισσότερα εισοδήματα από την πραγματική οικονομία. Το αποτέλεσμα είναι η πραγματική οικονομία να αντιμετωπίζει ταυτόχρονα μια όλο και βαθύτερη ύφεση τόσο από την πλευρά της προσφοράς, όσο και από την πλευρά της ζήτησης. Αυτό υποδηλώνει η απειλή του αποπληθωρισμού.

Οι ΗΠΑ αναζητούν εναγωνίως νέες ευκαιρίες επέκτασης της κερδοσκοπικής διόγκωσης των χρηματαγορών σε μια απέλπιδα προσπάθεια να μην χάσουν ακόμη κι αυτή την αναιμική, εικονική άνοδο του ΑΕΠ. Τι κάνουν λοιπόν; Εντείνουν τον παγκόσμιο επεκτατισμό τους με όλων των ειδών τις επεμβάσεις, τις υπονομεύσεις και τους ανοιχτούς πολέμους. Το 2014 ήταν η χρονιά με τα περισσότερα πολεμικά μέτωπα από το τέλος του 2ου παγκοσμίου πολέμου.

Όμως για να χρηματοδοτηθεί αυτή τους η επέκταση δεν αρκούν πια τα δικά τους μέσα. Πρέπει να ανοίξουν τις κάνουλες χρήματος και οι άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες. Αυτό απαιτούν οι ΗΠΑ από την ευρωζώνη. Πιέζουν να προχωρήσει η ΕΚΤ, όχι μόνο στην ποσοτική χαλάρωση, αλλά και στην απευθείας κοπή χρήματος. Θέλουν οπωσδήποτε ένα πληθωρισμένο ευρώ.

Κι ο λόγος είναι απλός. Το πληθωρισμένο ευρώ θα χάσει ραγδαία έδαφος έναντι του δολαρίου ως αποθεματικό νόμισμα ακόμη και μέσα στην ευρωζώνη, ακόμη και στις ευρωπαικές χρηματαγορές. Αυτό θα ενισχύσει το ρόλο των αμερικανικών τραπεζών, κεφαλαίων και πολυεθνικών στο εσωτερικό της ευρωζώνης και θα την προσδέσει στενότερα την ευρωαντλαντική ένωση που επιδιώκουν οι ΗΠΑ. Με αποφασιστικό βήμα την διαβόητη Υπερατλαντική Συμφωνία Εμπορίου (ΤΤΑ) που διαπραγματεύονται υπό καθεστώς μυστικότητας οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών με την Ουάσινγκτον.

Στην προοπτική αυτή αντιδρά η Γερμανία, η οποία αισθάνεται να απειλείται η πρωτοκαθεδρία της στην ευρωζώνη. Κι όντως η πληθωριστικοποίηση του ευρώ θα της στοιχήσει με όρους κόστους δανεισμού, αλλά και εξαγωγής κεφαλαίου, ενώ θα εξαρτηθεί περισσότερο από το δολάριο και τα αμερικανικά κεφάλαια.

Η Ελλάδα έρμαιο των ΗΠΑ

Για να πιέσουν οι ΗΠΑ την ευρωζώνη και τη Γερμανία χρησιμοποιούν ως πολιορκητικό κριό την Ελλάδα. Δεν καίγεται καρφί για τη χώρα και τον λαό της. Ούτε βέβαια νοιάζονται για την κατάσταση του έλληνα, ή αν το χρέος είναι δυσβάσταχτο. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να προωθηθούν οι θέσεις τους στην καρδιά της Ευρώπης.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το κάνουν. Ας θυμηθούμε τι έκαναν με την εκλογή του Γιώργου Παπανδρέου. Ο δικός τους άνθρωπος στην κατάλληλη θέση για να προωθήσει τα αμερικανικά συμφέροντα στην ευρωζώνη. Ποια ήταν η απαίτηση των ΗΠΑ τότε απέναντι στην ευρωζώνη; Να δημιουργήσουν μηχανισμό ελεγχόμενης χρεοκοπίας σε συνεργασία με το ΔΝΤ.

Τότε και πάλι αντιδρούσαν οι Γερμανοί κυρίως, διότι φοβόντουσαν τη δημοσιονομική τους εμπλοκή στις αποκαλούμενες "διασώσεις". Πώς ξεπεράστηκαν οι αντιδράσεις της Γερμανίας; Αφενός οι ΗΠΑ επέτρεψαν και διευκόλυναν να συναφθεί η απεχθέστερη δανειακή σύμβαση που έχει αποδεχθεί παγκόσμια κράτος οφειλέτης από τον 19ο αιώνα και μετά. Πρόκειται για τη δανειακή σύμβαση που μετέτρεψε την Ελλάδα επίσημα σε δουλοπαροικία του χρέους.

Και αφετέρου επέτρεψαν στον δικό τους άνθρωπο, Γιώργο Παπανδρέου, να υπογράψει τη χειρότερη αποικιακή σύμβαση που έχει υπογράψει ποτέ η Ελλάδα με άλλο κράτος. Τη λεγόμενη "Ελληνογερμανική εταιρική σχέση", που υπεγράφη στις αρχές Μαρτίου 2010 στο Βερολίνο. Με βάση αυτή τη σύμβαση ολόκληρη η Ελλάδα μετατράπηκε σε γιουσουρούμ ευκαιριών, όπου ο ειδικός απεσταλμένος του Βερολίνου, Φούχτελ μπορούσε ελεύθερα να ψωνίσει σε τιμή ευκαιρίας, ή και τσάμπα προς όφελος των Γερμανών.

Τώρα ο Ομπάμα έρχεται για τον δεύτερο γύρο. Θέλει να εξαναγκάσει την ευρωζώνη να κόψει χρήμα, όλο και περισσότερο χρήμα για τις χρηματαγορές, ώστε οι μεγάλες περιουσίες, να γίνουν ακόμη μεγαλύτερες. Και η κυβέρνηση Τσίπρα, ως δια μαγείας, θεωρεί την πολιτική αυτή, την πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης και της αυθαίρετης κοπής χρήματος για να ενισχυθεί η κερδοσκοπία στις χρηματαγορές, ως "αριστερή" πολιτική, ως πολιτική που θα μας βγάλει από την λιτότητα, κοκ. Είναι να μην την στηρίζει ο Ομπάμα;

Τι λέτε λοιπόν να συμβαίνει; Χρησιμοποιούμε εμείς τον Ομπάμα; Ή ο Ομπάμα χρησιμοποιεί για μια ακόμη φορά τους δικούς του ανθρώπους στην κυβέρνηση της Ελλάδας προκειμένου να πετύχει αυτά που θέλει; Βέβαια, το ποιος θα πληρώσει την λυπητερή είναι ευκόλως εννοούμενο και άρα παραλείπεται.

Πηγή: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΖΑΚΗΣ