Η ανεστραμμένη πραγματικότητα της Κρίσης...

του Ηλία Καραβόλια

Εδώ και 3 χρόνια ζούμε μια απίστευτης σφοδρότητας αλλαγή στην οικονομική πραγματικότητα και φυσικά όχι μόνο στην Ελλάδα, όπως νόμιζαν πολλοί αφελείς όταν μπήκαμε στο Μνημόνιο. Διανύουμε διεθνώς μια περίοδο έντονης μετάλλαξης στην χρηματοπιστωτική βιομηχανία που αντικατοπτρίζεται κυρίως στα δημοσιονομικά μεγέθη, και φυσικά στην οικονομική καθημερινότητα. 

Τα παράγωγα μπήκαν στην ζωή του συνταξιούχου, χωρίς αυτός να το ξέρει. Τα κρατικά ομόλογα έγιναν αφερέγγυο ενέχυρο, πίσω από τα καταναλωτικά και τα στεγαστικά δάνεια του απλού πολίτη. Οι αλχημείες των χρηματοπιστωτικών μεγαθηρίων δημιούργησαν ...
ένα ιδιότυπο swap μεταξύ κυβερνήσεων και τραπεζών -πάντα ενεχυριάζοντας χρήμα, εισοδήματα ,συντάξεις και περιουσίες φορολογουμένων. Συνέπεια είναι αυτών των φαινομένων είναι μια να μεταλλάσσονται οι οικονομίες και σε επίπεδο παραγωγής, εμπορίου, κατανάλωσης. Έτσι λοιπόν, συγκρίσεις θεωρητικά ''όμοιων'' εννοιών και κοινώς αποδεκτών  ως προς το περιεχόμενο τους, δεν ισχύουν τόσο απλά. Τι θέλω να πω: ναι μεν έχουμε το ίδιο νόμισμα πχ. εμείς και οι Γερμανοί, αλλά αυτό δεν συνεπάγεται ότι μπορούμε να συγκρίνουμε εξ ίσου εύκολα τα δημοσιονομικά μας μεγέθη ή έννοιες ιδιαίτερου βάρους και αξιακού φορτίου, όπως η ανταγωνιστικότητα και η παραγωγικότητα. Πέθανε πλέον εκείνη η οικονομική θεωρία που μετράει, σταθμίζει και ζυγίζει όμοιες έννοιες και μεγέθη σε ανόμοιες οικονομίες, σε διαφορετικές κοινωνίες, με διαφορετικά πολιτισμικά και κοινωνικά φορτία ή καταβολές. Ένας εργάτης στην Φρανκφούρτη σήμερα, δεν μπορεί να μοιάζει με τον Έλληνα εργάτη πχ. του 1963, δηλαδή προ 50 ετών. Και αυτό γιατί το Κεφάλαιο, η Εργασία, λόγω της καινοτομίας, της τεχνολογίας, λόγω των φθηνών πιστώσεων και της πρόσβασης όλο και περισσότερων στο πιστωτικό σύστημα, συναντούν την προτεσταντική ηθική εργασίας των βορειοευρωπαίων και την μεσογειακή νοοτροπία των νοτίων( που δεν είναι πάντα η νοοτροπία της σπατάλης, της τεμπελιάς, του παρασιτισμού).

Έκανα αυτές τις παρατηρήσεις διότι πιστεύω ότι η οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη δεν έχει μόνο το ''νόμισμα'' σαν αιτία, αλλά αναμφίβολα είναι και αυτό ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος. Μπορεί οι αιτίες να είναι βαθύτερες στρεβλώσεις στην οικονομική ιστορία μιας κοινωνίας αλλά σίγουρα η αφορμή της κρίσης είναι ,σε κάποιες οικονομίες, τα δημοσιονομικά χρέη και ελλείμματα. Σε κάποιες άλλες χώρες ,αφορμή είναι τα τραπεζικά (αρνητικά) μεγέθη. Στην Ελλάδα όμως μας κρύβουν συστηματικά ότι πάσχουμε και από τα δύο. Και το κάνουν έξυπνα, μεθοδικά και πονηρά, έτσι που σχεδόν οι περισσότεροι να έχουν πιστέψει ότι δεν έχουμε τραπεζική κρίση. Λάθος, μέγα λάθος. Διότι στην χώρα μας δεν έπεσε μόνο έξω το σπάταλο και κομματικό Δημόσιο. Έπεσε έξω( και μάλιστα εντονότερα και κάνοντας περισσότερη ζημιά στην οικονομία) το ελληνικό τραπεζικό σύστημα που ''πίστωνε'' ένα φαύλο ρουσφετολογικό και σπάταλο Δημόσιο, με δάνεια σε ΔΕΚΟ και κόμματα. Ένα τραπεζικό σύστημα που παράλληλα όμως έδινε οξυγόνο σε έναν άρρωστο και παρασιτικό ιδιωτικό τομέα. Διότι ουδείς εξ ημών το ομολογεί αυτό και όλοι μιλάμε για τον ''υγιή'' και εύρωστο ιδιωτικό τομέα, που δήθεν είχαμε, προ της κρίσης.

Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι πρέπει πάση θυσία από δώ και μπρός να αποφύγουμε το σπάταλο κράτος παροχών και τις κρατικοποιήσεις, ώστε οι όποιες κομματικές διοικήσεις να μην μοιράζουν όσα θέλουν, σε όποιον θέλουν. Αλλά παρά αυτό το αναγκαίο, δεν πρέπει να αγνοούμε το μέγα ζητούμενο της συγκυρίας: πρέπει οπωσδήποτε να υποτιμηθεί το νόμισμα στο οποίο φορτωθήκαμε δημόσιο και ιδιωτικό χρέος (με δικό μας φταίξιμο στον μεγαλύτερο βαθμό) Πρέπει ή να '' πληθωρίσουμε'' το χρέος με νέο νόμισμα, ή να υποτιμήσουμε αυτό που έχουμε στις τσέπες μας, για να ελαττωθεί το χρέος. Οι περικοπές, η λιτότητα, η δυνατότητα αύξησης της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας, εξαντλήθηκαν ως εργαλεία. Και πλέον φαίνεται ξεκάθαρα ότι δεν αποδίδουν. Εξακολουθούμε να συγχέουμε τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία, με τις περικοπές εισοδημάτων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και την επιβολή φορολογίας, μέτρα που έφεραν πτώση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών.

Οι δανειστές και οι εγχώριοι κυβερνήτες δεν φαίνεται να γνώριζαν ποτέ το αρνητικό οριακό αποτέλεσμα της λιτότητας, δεν φαίνεται να έμαθαν ποτέ τί σημαίνει ''μακροχρόνια ύφεση'' και πώς μια οικονομία μπορεί να μπει βίαια και χωρίς αντοχές αναστροφής, σε καθοδικό σπιράλ. Ειδικά όταν αυτή βρίσκεται σε νομισματική ένωση, σε περιβάλλον ενιαίου νομίσματος, άρα μη ανεξάρτητης νομισματικής πολιτικής.

Δεν είναι δυνατόν να επιμένουν κάποιοι ότι αυτός είναι ο μόνος δρόμος. Ότι δεν υπάρχει εναλλακτική οδός για την χώρα. Υπάρχει, και δεν είναι '' δραχμή και παροχές κομματικού κράτους'': λέγεται μαλακότερο ευρώ για τον υπερχρεωμένο Νότο και μεθοδική, συντεταγμένη, εποπτευόμενη και ταυτόχρονη επιστροφή( όλων ημών στον Νότο, από Λισσαβώνα μέχρι Κύπρο) στα εθνικά μας νομίσματα, παράλληλα με μια προσωρινή μερική στάση πληρωμών. Διότι το εντελώς ανάποδο, δυστυχώς, φαίνεται να σχεδιάζουν μεθοδικά οι Γερμανοί και οι βόρειοι σύμμαχοι τους (δηλαδή μια προσωρινή, αλλά ουσιαστικά μόνιμη, παύση ρευστότητας από ΕΚΤ προς εμάς, μέχρι να γυρίσουν αυτοί σε δικό τους ''ευρώ'' ή μάρκο, ενδεχομένως) Δεν μπορώ να εξηγήσω διαφορετικά το επίμονο αντι-αναπτυξιακό τους μένος. Τους ενδιαφέρει να μην ξαναχρειαστεί να ζητήσουν από τους λαούς τους να μας δανείσουν, ώστε να διατηρήσουν πλεονάσματα για τις περιόδους ύφεσης που ξέρουν ότι αργά ή γρήγορα θα ζήσουν και αυτοί.

Έχουμε εναλλακτική οδό, έχουμε τρόπο να απεμπλακούμε από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης. Δεν είναι δυνατόν να πιστεύουμε ότι θα διορθωθεί η κατάσταση στο διεφθαρμένο δημόσιο και θα αυξηθεί η παραγωγικότητα, όταν οι μισθοί σε εφορίες, δικαστικούς και σε άλλες νευραλγικές θέσεις, έχουν πέσει 50% ! Αυτό ακριβώς θα αυξήσει την διαφθορά, αυτό είναι κίνητρο για παρανομίες και τεμπελιά! Έπρεπε να διώξουμε 150 ως 200 χιλ υπαλλήλους νωρίς, προ των μνημονίων. Όχι να μειώσουμε οριζόντια τις αποδοχές. Έπρεπε στον ιδιωτικό τομέα να ''εκκαθαριστούν'' επιχειρήσεις( αεριτζίδικα μαγαζιά υπερχρεωμένα) όχι να σπείρουμε λουκέτα. Διότι χωρίς εισοδήματα, ο κόσμος δεν ψωνίζει, οι εταιρείες δεν τζιράρουν, το Κράτος δεν εισπράττει και η ανεργία καλπάζει. Αυτά δεν χρειάζονται διδακτορικές σπουδές στην οικονομική πολιτική, ούτε χρειάζεται να τα απορρίπτουμε επειδή είναι φωνές ακραίων πχ αριστερών ή κομμουνιστών. Αυτή είναι η πραγματικότητα στα Οικονομικά της Κρίσης, απ όπου και αν ακούγεται.

Σήμερα λοιπόν που έχουμε αυτή την αυτονόητη πλέον συνεχή ''τρύπα'' κάθε μήνα στο ισοζύγιο εσόδων/εξόδων παντού ( κυβέρνηση, νοικοκυριά, τράπεζες, επιχειρήσεις) δεν υπάρχουν περιθώρια παραγωγικού/αναπτυξιακού θαύματος, δεν υπάρχουν αντοχές και καύσιμα ανάπτυξης. Πρέπει να διαγράψουμε χρέος( μέσω υποτίμησης ευρώ ή αλλαγής νομίσματος) και όχι μόνο εμείς. Θα είναι εξαιρετικά επικίνδυνο αν δεν γίνει ταυτόχρονα για την υπερχρεωμένη νότια Ευρωζώνη. Και φυσικά, δεν πρέπει να ξαναδανειστούμε. Αν ''κόψουμε'' χρήμα, αν εκδώσουμε νόμισμα για κυκλοφορία εντός ελληνικής οικονομίας, τότε αυτό πρέπει να δράσει προσωρινά( και αναγκαστικά) ως '' πληθωριστικό'' για εισοδήματα, τιμές, περιουσίες. Εκεί είναι που απαιτείται να ασκηθεί ''λεπτή'' οικονομική πολιτική. Εκεί είναι που απαιτείται εποπτεία και ρύθμιση ώστε το τραπεζικό σύστημα να μην ξαναφτιάξει φούσκες και φυσικά το Δημόσιο να μην ξαναφτιάξει ελλείμματα. Ακόμη και αν αυτό απαιτεί κρατικοποίηση τραπεζών. Διότι όσοι την δαιμονοποιούν ,επειδή θυμίζει σοβιετικές εποχές, μπορούν να μας εξηγήσουν γιατί δεν απέτρεψαν τις αναγκαστικές κρατικοποιήσεις που φαίνεται ότι θα γίνουν έστω και σε λίγες τράπεζες; Προφανώς, όσοι επικαλούνται το υγιές ιδιωτικό κεφάλαιο και το σπάταλο κομματικό δημόσιο, αγνοούν ότι υπάρχει και η άλλη πλευρά: ιδιώτες κακοδιαχειριστές και ικανοί δημόσιοι λειτουργοί. Η Οικονομία και η Κοινωνία, και όχι κατ ανάγκη οι Αγορές, θα εκκαθαρίσουν έστω και αργά, τόσο το Δημόσιο, όσο και τον ιδιωτικό τομέα....

από το "press-gr" μέσω ΣΕΙΣΑΧΘΕΙΑ ΕΠΑΜ